برد کنترل (یا مادربرد) قلب تپنده هر دستگاه راهبند است؛ چه الکترومکانیکی باشد و چه الکتروهیدرولیکی. این برد مدار چاپی، مسئول دریافت تمامی فرمانها، پردازش آنها، و ارسال دستورات لازم به موتور، گیربکس، و سیستمهای جانبی ایمنی است. بدون یک برد کنترل با کیفیت و کارآمد، عملکرد کلی راهبند دچار اختلال شده و سطح امنیت کاهش مییابد.
نقشهای محوری برد کنترل در عملکرد راهبند
برد کنترل مجموعهای از مدارهای الکترونیکی پیشرفته است که وظیفه هماهنگسازی تمامی اجزای مکانیکی و الکتریکی را بر عهده دارد. این برد، واسط اصلی بین کاربر (از طریق ریموت، کارتخوان، یا کلید دستی) و اجزای اجرایی راهبند است. این قطعه، تمامی اطلاعات مربوط به زمانبندی عملیات، تشخیص برخورد، و تنظیمات سفارشی را در حافظه خود ذخیره میکند.
دریافت و مدیریت فرمانهای ورودی
برد کنترل دارای ورودیهای متعددی برای دریافت سیگنالهای کنترلی است. این سیگنالها میتوانند از طریق ریموت کنترلها، ریدر کارت، سنسورهای نوری، یا کلیدهای فشاری اضطراری ارسال شوند. نحوه اولویتبندی این فرمانها (مثلاً اولویت فرمان اضطراری بر فرمان ریموت) توسط نرمافزار داخلی برد تعیین میشود.
کددهی و شناسایی ریموتها
یکی از عملکردهای کلیدی، فرآیند کددهی و ثبت ریموتهای جدید است. بردهای مدرن از روشهای امنیتی پیشرفته مانند کد لرنینگ یا کد پرش برای جلوگیری از دسترسیهای غیرمجاز استفاده میکنند.
کنترل دقیق حرکت و گشتاور موتور
برد کنترل، جریان و ولتاژ مورد نیاز موتور را برای حرکت بوم تنظیم میکند. این تنظیمات برای هر دو حالت باز شدن و بسته شدن اعمال میشود تا سرعت و توقف نرم صورت گیرد. در راهبندهای پیشرفته، برد مسئول مدیریت گشتاور موتور است تا در صورت برخورد، موتور به طور خودکار جریان مصرفی را افزایش داده و مسیر حرکت را معکوس سازد.
مشخصات فنی و قابلیتهای کلیدی برد کنترل
مشخصات فنی برد کنترل، تعیینکننده نوع راهبند قابل پشتیبانی و سطح کارایی آن است. این مشخصات اغلب شامل ولتاژ کاری، حداکثر جریان قابل پشتیبانی، و نوع پروتکلهای ارتباطی است.

ولتاژ کاری و توان خروجی
اکثر بردهای کنترل راهبند با ولتاژ 220 ولت AC یا 24 ولت DC کار میکنند. بردهای 24 ولت به دلیل ایمنی بیشتر و قابلیت کار با باتری بکآپ، در کاربردهای پرتردد محبوبتر هستند. توان خروجی باید متناسب با قدرت موتور راهبند باشد.
قابلیت اتصال به لوازم جانبی هوشمند
یک برد کنترل خوب، باید دارای پورتها و ترمینالهای اختصاصی برای اتصال آسان سنسورهای ایمنی (فتوسل)، فلاشرها، حلقههای القایی، و سیستمهای کنترل دسترسی پیشرفته باشد.
پروتکلهای ارتباطی و توسعهپذیری
برخی بردها از پروتکلهای ارتباطی استاندارد (مانند RS485 یا پورتهای شبکه) پشتیبانی میکنند که این امر امکان اتصال به سیستمهای مدیریت تردد مرکزی (Access Control Software) را فراهم میآورد.
کاتالوگ و مستندات فنی
کاتالوگ و دفترچه راهنمای فنی (Data Sheet) برد کنترل، منبع اصلی اطلاعات دقیق برای نصب، عیبیابی و پیکربندی سیستم است. این مستندات شامل نقشههای سیمکشی، جداول خطاها، و دستورالعملهای تنظیم پارامترها هستند.
اهمیت بررسی مداوم بهروزرسانیها
تولیدکنندگان گاهی اوقات نسخههای جدیدی از نرمافزار (Firmware) برد را عرضه میکنند که قابلیتهای جدید یا رفع اشکالات امنیتی را به همراه دارد. بررسی دورهای کاتالوگها و بهروزرسانیها برای حفظ کارایی ضروری است.
نتیجهگیری
برد کنترل، قلب الکترونیکی راهبند است و کیفیت آن تأثیر مستقیمی بر طول عمر، سرعت پاسخدهی، و سطح امنیت کل سیستم دارد. هنگام انتخاب یا جایگزینی این قطعه، توجه به سازگاری ولتاژ، قابلیتهای نرمافزاری، و پشتیبانی از لوازم جانبی ایمنی، اولویت بالایی دارد. سرمایهگذاری روی بردهای با کیفیت، هزینههای تعمیر و نگهداری در بلندمدت را به شدت کاهش خواهد داد.