راهبند زنجیری یکی از سادهترین و در عین حال کاربردیترین انواع راهبندهای کنترل تردد است که برای مدیریت عبور و مرور خودروها در پارکینگها، ورودی معابر خصوصی، مجتمعهای مسکونی، کارگاهها و بسیاری از مکانهای دیگر استفاده میشود. این نوع راهبند از یک زنجیر مقاوم تشکیل شده که در دو طرف مسیر بین دو ستون یا پایه نصب میشود و میتواند به صورت دستی یا اتوماتیک بالا و پایین برود.
ساختار و عملکرد راهبند زنجیری
راهبند زنجیری از اجزای اصلی زیر تشکیل شده است:
- زنجیر فلزی مقاوم: معمولاً از فولاد یا آلیاژ مقاوم ساخته میشود تا در برابر کشش و فشار استحکام داشته باشد. طول زنجیر متناسب با عرض مسیر تنظیم میشود.
- ستون یا پایه نگهدارنده: دو ستون در دو طرف مسیر نصب میشوند تا زنجیر بین آنها کشیده شود.
- مکانیزم باز و بسته شدن: در مدلهای دستی با اهرم یا قفل باز و بسته میشود و در مدلهای اتوماتیک با موتور الکتریکی یا هیدرولیکی همراه ریموت کنترل عمل میکند.
- سیستم ایمنی: در مدلهای پیشرفته شامل سنسورها برای جلوگیری از برخورد خودرو با زنجیر است.
مزایای راهبند زنجیری
- سادگی و هزینه کم: نسبت به سایر انواع راهبندها، نصب و نگهداری بسیار ساده و مقرون به صرفه است.
- انعطافپذیری در نصب: میتوان آن را در مکانهای با عرضهای مختلف و شرایط متفاوت نصب کرد.
- وزن کم و حمل آسان: امکان جابجایی و تعویض راحتتر نسبت به راهبندهای سنگینتر
- تنوع در نوع کنترل: مدلهای دستی و برقی موجود است که بر اساس نیاز انتخاب میشوند.
- ظاهر قابل قبول: به خصوص در مدلهای جدیدتر که با روکشهای رنگی و ضدزنگ پوشش داده شدهاند.
معایب راهبند زنجیری
- مقاومت کمتر: در برابر برخورد خودرو یا ضربه نسبت به راهبندهای فولادی و ستونی ضعیفتر است و احتمال آسیب دیدن آن بالاتر است.
- امنیت محدود: برای مکانهایی که نیاز به امنیت بسیار بالا دارند توصیه نمیشود چون زنجیر قابل بریدن یا جدا شدن است.
- کارکرد دستی در برخی مدلها: مدلهای بدون موتور نیاز به دخالت انسانی برای باز و بسته کردن دارند که میتواند مشکلساز باشد.
- نگهداری بیشتر: زنجیر ممکن است دچار زنگزدگی یا پارگی شود و نیاز به بررسی و تعویض داشته باشد.
کاربردهای راهبند زنجیری
- پارکینگهای خصوصی و عمومی: برای کنترل ورود و خروج خودروها
- ورودی کارگاهها و کارخانهها: مدیریت دسترسی به محل کار
- مناطق مسکونی و مجتمعهای آپارتمانی: کنترل تردد ساکنین و مهمانان
- مناطق موقتی و ساخت و ساز: محدود کردن دسترسی به محلهای در حال کار
- مکانهای رویدادها و نمایشگاهها: استفاده موقت برای مدیریت تردد خودروها
نکات مهم در انتخاب و نصب راهبند زنجیری
- جنس زنجیر: باید از فولاد مقاوم با پوشش ضدزنگ انتخاب شود تا در برابر شرایط جوی دوام داشته باشد.
- طول زنجیر: متناسب با عرض مسیر باشد و قابلیت کشش کافی داشته باشد.
- نوع کنترل: بسته به نیاز میتوان مدل دستی یا برقی انتخاب کرد.
- ستونها و پایهها: باید محکم و مقاوم باشند و در برابر ضربه و فشار مقاوم باشند.
- سیستم ایمنی: در صورت استفاده برقی، سنسورهای ایمنی برای جلوگیری از برخورد ضروری است.

نگهداری راهبند زنجیری
- بازرسی دورهای زنجیر: بررسی وجود زنگزدگی، پارگی یا خوردگی
- روانکاری مفاصل زنجیر: برای جلوگیری از گیر کردن و افزایش طول عمر
- بررسی استحکام پایهها و ستونها: از سالم بودن نصب و محکم بودن پایهها اطمینان حاصل شود
- نظافت: پاکسازی زنجیر و ستونها از گرد و خاک و مواد خورنده
- سرویس موتور (در مدلهای برقی): بررسی عملکرد موتور و سیستم کنترل برای حفظ کارایی
مقایسه راهبند زنجیری با انواع دیگر راهبندها
- راهبند زنجیری ارزانتر و سبکتر از راهبندهای ستونی و بازویی است اما امنیت و دوام کمتری دارد.
- برای مکانهایی که نیاز به امنیت بالا نیست و صرفاً کنترل دسترسی موقت یا نیمهدائم مدنظر است، انتخاب خوبی است.
- در مقایسه با راهبند بازویی، راهبند زنجیری فضای کمتری برای نصب میطلبد اما در برخی شرایط ممکن است کمتر جلب توجه کند.
جمعبندی
راهبند زنجیری به عنوان یک راهکار ساده، اقتصادی و کارآمد برای مدیریت تردد خودروها در محیطهای مختلف شناخته میشود. اگرچه از نظر امنیت و مقاومت به پای راهبندهای ستونی یا بازویی نمیرسد، اما برای استفاده در مکانهایی با نیازهای امنیتی متوسط و کنترل تردد روزمره گزینه بسیار مناسبی است. نگهداری ساده و نصب آسان از دیگر مزایای آن است که این راهبند را در بسیاری از پروژهها به انتخابی پرطرفدار تبدیل کرده است.