موتور راهبند | قیمت و طریقه نصب

موتور راهبند یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین اجزای یک راهبند اتوماتیک است که وظیفه حرکت دادن بوم یا بازوی راهبند را بر عهده دارد. بدون وجود موتوری قدرتمند، دقیق و پایدار، هیچ راهبندی قادر به کنترل مؤثر تردد خودروها نخواهد بود. موتور راهبند باید بسته به شرایط استفاده (سبک، نیمه‌سنگین یا صنعتی)، سرعت باز و بسته شدن، طول بوم و میزان تردد روزانه انتخاب شود.

در این مقاله از پادرا، به معرفی کامل موتور راهبند، انواع آن، نکات کلیدی هنگام خرید، اجزای داخلی، برندهای مطرح، تفاوت‌های فنی و موارد مهم نگهداری می‌پردازیم.

وظیفه موتور راهبند چیست؟

موتور راهبند نیروی مکانیکی لازم برای باز و بسته کردن بوم (Boom) یا میله راهبند را فراهم می‌کند. این نیرو توسط یک گیربکس، سیستم فنر، بازو و میله انتقال پیدا می‌کند تا بوم با زاویه مشخص بالا رفته یا پایین بیاید.

عملکرد صحیح موتور تأثیر مستقیم در موارد زیر دارد:

سرعت باز و بسته شدن راهبند
نرمی و روانی حرکت بوم
طول عمر سیستم
کاهش استهلاک گیربکس و قطعات مکانیکی
قابلیت تحمل تردد بالا یا ۲۴ ساعته

انواع موتور راهبند

موتور الکترومکانیکی (Electromechanical)
این نوع موتور رایج‌ترین نوع در راهبندها است. عملکرد آن بر پایه چرخش موتور الکتریکی و انتقال نیرو از طریق گیربکس و فنرهای تعادل انجام می‌شود.
✅ مناسب پروژه‌های مسکونی، اداری و نیمه‌سنگین
✅ هزینه نگهداری پایین
✅ عملکرد نرم و دقیق
موتور هیدرولیکی (Hydraulic)
در این نوع موتور، نیروی هیدرولیک به‌جای الکتریسیته برای حرکت استفاده می‌شود. این سیستم برای راهبندهای بسیار پرتردد یا صنعتی کاربرد دارد.
✅ توان بالا در ترددهای زیاد
✅ طول عمر زیاد
✅ مقاوم در شرایط سخت آب‌وهوایی
❌ قیمت بالاتر
❌ نیاز به سرویس تخصصی
موتور با ولتاژ پایین (Low Voltage)
این نوع موتورها با ولتاژ ۲۴ ولت یا کمتر کار می‌کنند و برای پروژه‌هایی که نیاز به مصرف انرژی کم، ایمنی بیشتر یا کارکرد با باتری دارند، مناسب هستند.
✅ مصرف انرژی پایین
✅ قابلیت کار با UPS یا باطری اضطراری
✅ ایمنی بالا
❌ مناسب پروژه‌های سبک و نیمه‌سنگین

اجزای داخلی موتور راهبند

استاتور و روتور: بخش‌های اصلی موتور الکتریکی
گیربکس: برای تبدیل سرعت بالا به گشتاور زیاد
فنر تعادل: کمک به تعادل بوم در هنگام حرکت
برد کنترل فرمان: هماهنگ‌کننده عملکرد موتور با سایر اجزا
سنسور تشخیص موقعیت بوم: برای تعیین دقیق وضعیت باز یا بسته بودن
خازن راه‌انداز (در موتوهای AC): برای راه‌اندازی اولیه

معیارهای انتخاب موتور راهبند

طول بوم راهبند: موتورهای قدرتمندتر برای بوم‌های طولانی‌تر نیاز است.
میزان تردد روزانه: برای تردد بالا باید از موتورهای صنعتی یا هیدرولیک استفاده شود.
نوع کاربری: مسکونی، تجاری یا صنعتی؟
شرایط آب‌وهوایی: در مناطق سرد یا گرم، موتوری با عایق و مقاومت بالا نیاز است.
سرعت باز و بسته شدن: برخی پروژه‌ها نیاز به عملکرد سریع دارند.
پشتیبانی از UPS: در صورت نیاز به برق اضطراری باید موتور ولتاژ پایین یا سازگار انتخاب شود.

برندهای مطرح موتور راهبند

FAAC ایتالیا: معروف به کیفیت بسیار بالا و عملکرد صنعتی
BFT ایتالیا: محبوب در ایران، مناسب تردد بالا
Nice ایتالیا: طراحی زیبا، نصب آسان
V2 ایتالیا: گزینه اقتصادی اما حرفه‌ای
ZKTeco چین: مناسب پروژه‌های اقتصادی
Barzante ترکیه: قدرت بالا و دوام خوب
Sommer آلمان: دوام و کیفیت قطعات بالا
Erka ایران: تولید داخلی، مقرون‌به‌صرفه برای پروژه‌های شهری

نکات مهم در نگهداری موتور راهبند

بازدید دوره‌ای گیربکس و روان‌کاری متعلقات مکانیکی
بررسی سلامت برد فرمان و اتصالات برق
تمیزکاری اطراف موتور از گرد و خاک و رطوبت
تست عملکرد UPS در زمان قطع برق
بررسی عملکرد فنر و تعادل بوم

تفاوت موتور AC و DC در راهبند

ویژگی	موتور AC	موتور DC
نوع برق	برق شهری (220 ولت)	ولتاژ پایین (12 یا 24 ولت)
مصرف انرژی	بالاتر	کمتر
قابلیت UPS	ندارد (مگر با مبدل)	دارد
سرعت عملکرد	معمولاً ثابت	قابل تنظیم
طول عمر	بیشتر	کمتر
ایمنی	متوسط	بالا برای محیط‌های پرریسک

موتور راهبند مناسب چه پروژه‌هایی است؟

پروژه‌های مسکونی: موتور الکترومکانیکی ۲۲۰ ولت یا ۲۴ ولت
مجتمع‌های پرتردد: موتور DC با UPS یا مدل‌های صنعتی
کارخانه‌ها و پایانه‌ها: موتور هیدرولیکی
عوارضی‌ها یا ورودی نظامی: موتور فوق‌سنگین با سرعت بازشوی بالا

جمع‌بندی

موتور راهبند به‌عنوان قلب سیستم کنترل تردد، نقش اصلی در کارکرد روان، سریع و دقیق راهبند دارد. انتخاب موتور مناسب بر اساس نوع پروژه، میزان تردد، ولتاژ، برند و امکانات جانبی، نقش مهمی در امنیت و کارایی مجموعه دارد. انتخاب هوشمندانه موتور راهبند باعث کاهش استهلاک، افزایش عمر دستگاه و رضایت کاربران نهایی خواهد شد.