سنسورهای نوری، که اغلب با نام فتوسل شناخته می‌شوند، یکی از حیاتی‌ترین اجزای ایمنی در سیستم‌های راهبند مدرن هستند. این سنسورها با استفاده از پرتوهای نور نامرئی، حضور موانع را تشخیص داده و از برخورد ناخواسته با بوم متحرک راهبند جلوگیری می‌کنند. نقش این سنسورها فراتر از یک هشدار ساده است؛ آن‌ها تضمین‌کننده ایمنی کاربران، وسایل نقلیه و خود راهبند می‌باشند.
اصول عملکرد سنسورهای نوری در راهبندها
یک سیستم سنسور نوری راهبند معمولاً از دو بخش اصلی تشکیل شده است: فرستنده (Transmitter) و گیرنده (Receiver). فرستنده، پرتو نوری (اغلب مادون قرمز) را به طور مداوم به سمت گیرنده ارسال می‌کند. گیرنده، این پرتو را دریافت کرده و وضعیت آن را به واحد کنترل راهبند گزارش می‌دهد.
تشخیص پرتو و ارسال سیگنال
تا زمانی که هیچ مانعی در مسیر پرتو نوری وجود نداشته باشد، گیرنده سیگنال “پرتو برقرار است” را به واحد کنترل ارسال می‌کند. در این حالت، راهبند می‌تواند به طور عادی عمل کند (باز یا بسته شود). اما به محض اینکه مانعی، مانند یک خودرو یا عابر پیاده، در مسیر پرتو قرار گیرد، گیرنده دیگر نوری دریافت نخواهد کرد. این تغییر وضعیت بلافاصله به واحد کنترل اطلاع داده می‌شود.
واکنش واحد کنترل به قطع پرتو
هنگامی که واحد کنترل سیگنال “پرتو قطع شده” را دریافت می‌کند، بسته به وضعیت فعلی راهبند، اقدام مناسب را انجام می‌دهد. اگر راهبند در حال بسته شدن باشد، بلافاصله دستور توقف و در برخی مدل‌ها، بازگشت به حالت کاملاً باز صادر می‌شود. این واکنش سریع، کلید اصلی جلوگیری از برخورد و آسیب‌دیدگی است.
انواع سنسورهای نوری مورد استفاده در راهبندها
سنسورهای نوری در راهبندها معمولاً به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند: سنسورهای بازتابی و سنسورهای روبروی هم (Through-beam).
سنسورهای روبروی هم (Through-beam)
در این نوع سنسور، فرستنده و گیرنده در دو طرف مقابل یکدیگر نصب می‌شوند. این پیکربندی، مسیر مستقیم و بدون مانع پرتو نوری را ایجاد می‌کند و بنابراین، دقت بالاتری در تشخیص موانع دارد. این سنسورها معمولاً برای کاربردهایی که نیاز به حداکثر ایمنی دارند، مانند ورودی پارکینگ‌های پرترافیک، ترجیح داده می‌شوند.
مزایا و معایب نصب روبروی هم
مزیت اصلی این سنسورها، دقت و قابلیت اطمینان بالای آن‌هاست. نقطه ضعف آن‌ها، نیاز به نصب دو واحد مجزا و اطمینان از تراز بودن دقیق آن‌هاست. این امر ممکن است نصب را کمی پیچیده‌تر کند، اما نتیجه نهایی، ایمنی فوق‌العاده‌ای را تضمین می‌کند.
سنسورهای بازتابی (Reflective)
در سنسورهای بازتابی، فرستنده و گیرنده در یک واحد قرار دارند و پرتو نوری به یک بازتابنده (رفلکتور) که در مقابل نصب شده، ارسال می‌شود. پرتو پس از برخورد با رفلکتور، به سمت گیرنده بازتابانده می‌شود. این نوع سنسور به دلیل نیاز به نصب تنها یک واحد و یک رفلکتور، نصب آسان‌تری دارد.
محدودیت‌های سنسور بازتابی
اگرچه نصب آسان‌تری دارند، سنسورهای بازتابی ممکن است در شرایطی که گرد و غبار زیاد یا موانع غیرمنتظره در مسیر نور وجود دارد، دقت کمتری از خود نشان دهند. همچنین، کیفیت رفلکتور و تمیزی آن بر عملکرد سنسور تأثیرگذار است.
ملاحظات نصب و نگهداری سنسورهای نوری
نصب صحیح و نگهداری منظم سنسورهای نوری، برای اطمینان از عملکرد بی‌نقص آن‌ها ضروری است. این امر شامل تنظیم دقیق موقعیت، محافظت در برابر عوامل محیطی، و تمیزکاری دوره‌ای می‌شود.
تنظیم زاویه و تراز بودن
مهم‌ترین نکته در نصب، تراز بودن دقیق فرستنده و گیرنده (در مدل‌های روبروی هم) یا فرستنده و رفلکتور (در مدل‌های بازتابی) است. هرگونه زاویه یا عدم تراز بودن، می‌تواند منجر به عدم تشخیص صحیح پرتو و در نتیجه، عملکرد نادرست راهبند شود.
نتیجه‌گیری
سنسورهای نوری، بخش جدایی‌ناپذیر راهبندهای مدرن هستند که با فراهم کردن یک لایه ایمنی حیاتی، از بروز حوادث جلوگیری می‌کنند. درک نحوه عملکرد، انواع مختلف، و اصول نصب صحیح این سنسورها، به ما امکان می‌دهد تا از حداکثر پتانسیل آن‌ها برای ایجاد محیطی امن‌تر بهره‌مند شویم.
انتخاب سنسور مناسب بر اساس نیازهای خاص محل نصب، گامی اساسی در جهت تضمین ایمنی و کارایی سیستم کنترل تردد است.
{{ basketItemCount }}
