کرکرههای برقی با موتور ساید (Side Motor) یکی از رایجترین و پرکاربردترین انواع کرکره برقی در بازار ایران و جهان هستند. این سیستمها به دلیل قدرت بالا، قابلیت اطمینان و تنوع در توان، برای طیف وسیعی از کاربردها، از فروشگاهها و مغازهها گرفته تا درب پارکینگ منازل و مجتمعهای تجاری، مورد استفاده قرار میگیرند. موتور ساید که در کنار شفت کرکره نصب میشود، نیروی لازم برای بالا و پایین بردن کرکره را تأمین میکند. این مقاله به طور جامع به بررسی کرکرههای برقی با موتور ساید، شامل ویژگیها، مزایا، معایب، نکات کلیدی در انتخاب، نصب، نگهداری و همچنین عیبیابی و تعمیر کرکره برقی خواهد پرداخت.
موتور ساید چیست؟ قدرت و کارایی در کنار کرکره
موتور ساید، همانطور که از نامش پیداست، در کنار یا در انتهای شفت کرکره برقی نصب میشود. این موتورها معمولاً از نوع الکترومکانیکی بوده و با استفاده از یک سیستم گیربکس، گشتاور و قدرت لازم برای حرکت دادن کرکره را تولید میکنند. برخلاف موتورهای توبولار که درون شفت قرار میگیرند، موتورهای ساید از بیرون قابل مشاهده هستند و نصب آنها اغلب سادهتر است.
عملکرد موتور ساید
موتور ساید از اجزای اصلی زیر تشکیل شده است:
- موتور الکتریکی: قلب سیستم که نیروی چرخشی را فراهم میکند (معمولاً AC 220 ولت یا DC 24 ولت).
- گیربکس: وظیفه کاهش سرعت و افزایش گشتاور موتور را بر عهده دارد.
- سیستم خلاصکن دستی: برای مواقع اضطراری (مانند قطع برق) که نیاز به باز و بسته کردن دستی کرکره وجود دارد.
- مدار فرمان یا رسیور: برای دریافت فرمان از ریموت کنترل و اجرای دستورات.
- کلیدهای حد (Limit Switches): برای تنظیم نقاط توقف کرکره در بالاترین و پایینترین حالت.
مزایا و معایب موتور ساید
مزایا
- قدرت بالا: موتورهای ساید در توانهای مختلفی (از حدود ۱۰۰ کیلوگرم تا ۵۰۰ کیلوگرم یا بیشتر) عرضه میشوند که آنها را برای کرکرههای سنگین و بزرگ ایدهآل میسازد.
- سهولت نصب و دسترسی: نصب و دسترسی به موتور برای تعمیر یا سرویس، به دلیل قرارگیری در بیرون شفت، معمولاً آسانتر است.
- تنوع بالا: طیف وسیعی از برندها، مدلها و توانها در بازار موجود است که انتخاب را برای نیازهای مختلف آسان میکند.
- قیمت مناسب: در بسیاری از موارد، موتورهای ساید نسبت به موتورهای قدرتمندتر توبولار، قیمت مقرونبهصرفهتری دارند.
- قابلیت اطمینان: با انتخاب برندهای معتبر، موتورهای ساید از قابلیت اطمینان بالایی برخوردارند.
معایب
- اشغال فضای بیشتر: به دلیل نصب در کنار شفت، فضای بیشتری را اشغال میکنند و ممکن است برای برخی فضاهای محدود، مناسب نباشند.
- ظاهر بیرونی: موتور و متعلقات آن از بیرون قابل مشاهده هستند که ممکن است از نظر زیباییشناسی برای برخی اولویتها، ایدهآل نباشد.
- صدای بیشتر (نسبت به توبولار): در برخی مدلها، ممکن است صدای بیشتری نسبت به موتورهای توبولار تولید کنند، به خصوص در هنگام شروع یا توقف حرکت.
انتخاب موتور ساید مناسب برای کرکره برقی
انتخاب صحیح موتور ساید، تضمینکننده عملکرد روان و طول عمر بالای کرکره است. در انتخاب موتور ساید باید به نکات زیر توجه کرد:
- محاسبه وزن کرکره: این مهمترین عامل است. وزن کرکره بر اساس جنس تیغه (آلومینیوم، فولاد گالوانیزه)، ابعاد (عرض و ارتفاع) و چگالی مواد محاسبه میشود. توان موتور (که معمولاً با واحد کیلوگرم سنجیده میشود) باید حداقل ۲۰% بیشتر از وزن کرکره باشد تا فشار اضافه به موتور وارد نشود.
- ابعاد دهانه: ارتفاع و عرض دهانه ورودی، بر وزن و در نتیجه توان موتور تأثیر میگذارد.
- نوع و فرکانس استفاده: برای مکانهایی با تردد بالا، نیاز به موتوری با توان و دوام بیشتر است.
- ولتاژ کاری: بیشتر موتورهای ساید با برق ۲۲۰ ولت AC کار میکنند، اما مدلهای DC ۲۴ ولت نیز برای کاربردهایی که نیاز به ایمنی بیشتر (مانند اتصال به باتری پشتیبان) دارند، موجود است.
- سیستم خلاصکن: اطمینان حاصل کنید که موتور دارای سیستم خلاصکن دستی با کیفیت و کاربری آسان باشد.
- برند و گارانتی: انتخاب برندهای معتبر و شناخته شده که خدمات پس از فروش و گارانتی مناسب ارائه میدهند، بسیار حائز اهمیت است. برندهایی مانند DCK، Viro، و شیندر از جمله گزینههای محبوب در بازار هستند.

نصب کرکره برقی با موتور ساید
نصب موتور ساید نیازمند دقت و رعایت اصول فنی است. مراحل کلی نصب عبارتند از:
- نصب شفت و کرکره: ابتدا شفت (لوله فلزی) را در محل خود قرار داده و تیغههای کرکره را روی آن مونتاژ کنید. اطمینان حاصل کنید که شفت به راحتی و بدون اصطکاک میچرخد.
- نصب موتور: موتور ساید را در کنار یا انتهای شفت، بر اساس نوع موتور و براکتهای آن، نصب کنید. معمولاً موتور به یک پایه یا براکت متصل شده و سپس این مجموعه به دیوار یا چهارچوب نصب میگردد.
- اتصال به شفت: با استفاده از آداپتور یا کوپلینگ مناسب، انتهای شفت را به موتور متصل کنید تا نیروی موتور به شفت منتقل شود.
- سیمکشی: کابل برق موتور را به تابلو فرمان متصل کرده و سپس تابلو فرمان را به برق شهر وصل کنید. همچنین، ریموت کنترل، کلید دیواری و سنسورهای ایمنی (مانند فتوسل) را به تابلو فرمان متصل نمایید.
- تنظیم حد بالا و پایین: این مرحله بسیار مهم است. با استفاده از پیچهای تنظیم روی موتور یا تنظیمات در تابلو فرمان، نقاط توقف کرکره را در بالاترین و پایینترین حالت، به گونهای تنظیم کنید که کرکره نه به سقف برخورد کند و نه روی زمین کشیده شود. تنظیم صحیح این حدود، طول عمر موتور و ایمنی سیستم را تضمین میکند.
نگهداری و عیبیابی (تعمیر کرکره برقی)
برای اطمینان از عملکرد صحیح و طول عمر کرکره برقی با موتور ساید، نگهداری منظم و رفع به موقع مشکلات ضروری است.
نگهداری دورهای
- پاکیزگی: ریلها، تیغهها و موتور را از گرد و غبار، شن و ماسه و هرگونه مانع پاک نگه دارید.
- روانکاری: در صورت نیاز، ریلها و یاتاقانهای شفت را با اسپری روانکننده مناسب، به میزان کم، روغنکاری کنید. از روانکاری بیش از حد خودداری کنید، زیرا باعث جذب گرد و غبار میشود.
- بررسی اتصالات: اتصالات برقی و سیمکشی را به صورت دورهای چک کنید تا از محکم بودن و عدم آسیبدیدگی آنها اطمینان حاصل کنید.
- تست عملکرد: عملکرد کرکره با ریموت و کلید دیواری را به صورت ماهانه تست کنید و از صحت عملکرد حد بالا و پایین اطمینان حاصل فرمایید.
عیبیابی و تعمیر کرکره برقی
موتور کار نمیکند
- ابتدا تغذیه برق تابلو فرمان و اتصال موتور به تابلو را بررسی کنید.
- باتری ریموت کنترل را چک کرده و در صورت نیاز تعویض کنید.
- فیوز محافظ مدار را بررسی کنید.
- اگر مشکل از ریموت یا برق نباشد، ممکن است موتور، کلید خلاصکن یا برد فرمان معیوب شده باشد.
کرکره در میانه راه متوقف میشود یا کند حرکت میکند
- ریلها را از نظر وجود مانع، خمیدگی یا کثیفی بررسی کنید.
- ممکن است تنظیمات حد بالا و پایین نیاز به بازبینی داشته باشد.
- اگر کرکره سنگینتر از حد مجاز باشد یا موتور توان کافی نداشته باشد، این اتفاق رخ میدهد.
- احتمال خرابی در خود موتور یا گیربکس وجود دارد.
صدای غیرعادی از موتور
- این مشکل معمولاً به دلیل نیاز به روانکاری در بخش گیربکس یا شفت است.
- در صورت شنیدن صداهای شدید و غیرعادی، ممکن است قطعات داخلی موتور آسیب دیده باشند و نیاز به تعمیر کرکره برقی توسط متخصص باشد.
کار نکردن سیستم خلاصکن دستی
- ممکن است مکانیزم خلاصکن به درستی تنظیم نشده باشد یا دچار نقص فنی شده باشد. این مورد نیز نیازمند بررسی تخصصی است.
مراجعه به متخصص تعمیر کرکره برقی
در بسیاری از موارد، به خصوص مشکلات مربوط به خود موتور، گیربکس، برد فرمان یا سیستم خلاصکن، دستکاری توسط افراد غیرمتخصص میتواند منجر به آسیبهای جدیتر و پرهزینهتر شود. بنابراین، در صورت مواجهه با هرگونه مشکل پیچیده، اکیداً توصیه میشود با یک متخصص تعمیر کرکره برقی تماس بگیرید تا با دانش فنی و ابزار مناسب، عیب را برطرف کرده و از عملکرد صحیح و ایمن کرکره شما اطمینان حاصل کنند.
نتیجهگیری
کرکرههای برقی با موتور ساید، به دلیل قدرت، دوام و تنوع بالا، انتخاب هوشمندانهای برای بسیاری از نیازهای حفاظتی و کنترلی هستند. با درک صحیح نحوه عملکرد، انتخاب دقیق موتور متناسب با وزن کرکره، نصب اصولی و انجام نگهداری منظم، میتوانید سالها از مزایای این سیستمها بهرهمند شوید. در مواجهه با هرگونه مشکل فنی، اتکا به دانش و تجربه متخصصان تعمیر کرکره برقی، کلید حفظ ایمنی و کارایی سیستم شما خواهد بود.